Colloquio con la madre

Aan het eind van de film 'Kaos', het meesterwerk van de gebroeders Taviani, gaat de schrijver Luigi Pirandello terug naar zijn geboortegrond op Sicilië. Hij is er sinds de dood van zijn moeder niet meer geweest. Op het station wordt hij opgewacht door een man die we eerder in de film gezien hebben als personage in een verhaal van Pirandello. "Ken je me nog Luigi?" vraagt de man, en Pirandello antwoordt bevestigend op een manier die niets aan duidelijkheid te wensen overlaat: hij heeft geen flauw idee. De open koets passeert locaties uit de verhalen die we eerder zagen. Pirandello vraagt zich af wat er aan de hand is. Er is iets aan de hand. Als de koetsier hem afzet bij het ouderlijk huis en wegrijdt herkent de schrijver zijn personage.
Het huis dat hij betreedt is al een tijd verlaten, want als hij een raam opent springt een tak met sinaasappels de kamer in. Pirandello ontmoet er zijn dode moeder. Zij heeft hem geroepen. Ze vertelt op zijn verzoek nog één keer het verhaal van de vlucht over zee naar Malta toen ze nog een meisje was. Onderweg, op de vlucht, leggen ze met hun kleine schip aan bij een puimsteeneiland. De kinderen klimmen omhoog over de witte helling die vanaf het strand oprijst, draaien zich om, spreiden hun armen, en rennen naar beneden de heuvel af, de camera boven achterlatend. Terwijl de kinderen verdwijnen als stipjes in de azuurblauwe zee klinkt eindelijk de aria die al zo vaak was ingezet: 'L'ho perduta' uit Mozart's "Le nozze di Figaro'. Het is een beeld dat de film samenvat, en elk woord dat je er over zegt is teveel. Het is een verbluffend beeld, een blij beeld, een ontroerend beeld. Het is waarschijnlijk het mooiste filmbeeld dat er is.